Płaskostopie u dzieci: kiedy obserwować, a kiedy działać?​

opracowanieAniaB Fizjoterapia, Fizjoterapia dzieci

Płaskostopie u dzieci to temat, który budzi wiele emocji wśród rodziców. Czy każda płaska stopa wymaga interwencji? A może to naturalny etap rozwoju? W tym artykule rozwiewamy wątpliwości, opierając się na aktualnych wytycznych i badaniach naukowych.​

Co to jest płaskostopie?

Płaskostopie, czyli obniżenie łuku podłużnego stopy, może występować w dwóch formach: elastycznej (flexible) i sztywnej (rigid). U większości dzieci mamy do czynienia z płaskostopiem elastycznym, które jest częścią normalnego rozwoju i często ustępuje samoistnie wraz z wiekiem. Sztywne płaskostopie jest rzadsze i może wymagać specjalistycznej interwencji.​

Kiedy płaskostopie jest powodem do niepokoju?

Zgodnie z wytycznymi National Institute for Health and Care Excellence (NICE), interwencja medyczna jest zalecana, gdy:​

  • Dziecko odczuwa ból w stopach, kostkach, kolanach lub plecach.
  • Pojawiają się trudności w chodzeniu, biegu lub szybkim męczeniu się.
  • Obserwuje się sztywność stopy lub ograniczoną ruchomość.
  • Płaskostopie jest jednostronne lub towarzyszą mu inne deformacje.​

W takich przypadkach zaleca się konsultację z pediatrą lub fizjoterapeutą specjalizującym się w ortopedii dziecięcej .​

Jakie są aktualne metody leczenia?

Dla dzieci z objawowym płaskostopiem elastycznym stosuje się:​

  • Ćwiczenia funkcjonalne: Programy wzmacniające mięśnie stopy i poprawiające jej funkcję.
  • Indywidualnie dobrane wkładki ortopedyczne: Szczególnie skuteczne są wkładki wykonane w technologii druku 3D, które poprawiają komfort i zmniejszają dolegliwości bólowe .
  • Edukacja rodziców: Informowanie o odpowiednim obuwiu, aktywności fizycznej i monitorowaniu postawy dziecka.​ScienceDirect

W przypadku braku poprawy lub pogłębiania się deformacji, rozważa się interwencje chirurgiczne, takie jak procedura „calcaneo-stop” .​ScienceDirect

Czy każde płaskostopie wymaga leczenia?

Nie. Wielu dzieciom z elastycznym płaskostopiem, które nie odczuwają dolegliwości, nie jest potrzebne żadne leczenie. W takich przypadkach zaleca się regularne monitorowanie i obserwację rozwoju stopy.​

Podsumowanie

Płaskostopie u dzieci to często naturalny etap rozwoju, który nie zawsze wymaga interwencji. Kluczowe jest obserwowanie dziecka i konsultacja z specjalistą w przypadku pojawienia się objawów. Wczesna diagnoza i odpowiednie działania mogą zapobiec poważniejszym problemom w przyszłości.​

Bibliografia:

  1. Frontiers in Pediatrics. (2024). The effects of foot orthoses on radiological parameters and pain in children with flexible flatfoot: A systematic review and meta-analysis. https://doi.org/10.3389/fped.2024.1388248
  2. MDPI – Children. (2024). Efficacy of functional re-education as a treatment for infantile flexible flatfoot: A randomized controlled trial. https://doi.org/10.3390/children12010008
  3. ScienceDirect. (2024). Effect of orthotic insole on symptomatic flexible flatfoot in school children: A 3D printed insole trial. https://doi.org/10.1016/j.ptsp.2024.100103
  4. ScienceDirect. (2024). Calcaneo-stop procedure in the treatment of juvenile symptomatic flatfoot: Long-term outcomes. https://doi.org/10.1016/j.otsr.2024.103609
  5. National Institute for Health and Care Excellence (NICE). (2023). Flat feet in children – Clinical Knowledge Summary. Retrieved from https://cks.nice.org.uk/topics/common-musculoskeletal-presentations-in-children/management/flat-feet-in-children/